Niemiecki cmentarz wojskowy z 1915 roku (BIAŁYSTOK)

Teren ,który obecnie zajmuje siedziba Radia Białystok, od 1915 do 1970 roku był cmentarzem wojskowym.

Pierwsze pochówki w tym miejscu miały miejsce przed sierpniem 1915 r., kiedy Rosjanie utworzyli tu tymczasowy cmentarz. Po zajęciu Białegostoku, Niemcy otoczyli teren wałem ziemnym, a od strony szosy zbudowali bramę o grubych kamiennych słupach i drewnianym daszku. Nad bramie umieszczono napis:

NIC WIĘKSZEGO CZŁOWIEK NIE MOŻE DAĆ INNYM, JAK WŁASNE ŻYCIE

Po prawej stronie głównej alei grzebano żołnierzy niemieckich, po lewej zaś stronie żołnierzy armii rosyjskiej. Groby rozmieszczano w rzędach po 15 grobów w kwaterze niemieckiej i po 10 grobów w kwaterze rosyjskiej. Na większości niemieckich mogił stały krzyże z danymi pochowanych żołnierzy. W okresie okupacji niemieckiej pochowano ogółem około 650 żołnierzy, w tym 375 żołnierzy armii niemieckiej i 280 rosyjskiej.

W 1917 r. Niemcy zbudowali na cmentarzu mauzoleum. Był tam umieszczony napis:

„TUTAJ SPOCZYWAJĄ NIEMIECCY I ROSYJSCY ŻOŁNIERZE, KTÓRZY ZGINĘLI ZA OJCZYZNĘ W LATACH 1915, 1916, 1917”

W późniejszym już okresie, w tylnej części cmentarza, pochowano także kilku żołnierzy polskich. Po II wojnie światowej cmentarz był wykorzystywany przez NKWD i UB do pochówków rozstrzelanych i zamordowanych bojowników podziemia niepodległościowego. Niemiecki cmentarz wojskowy w Zwierzyńcu został zlikwidowany, a na jego części wzniesiono budynek rozgłośni radiowej. Podczas kopania fundamentów znajdowane szczątki wywożono w nieznane miejsce.

Nasuwa się tu taka refleksja iż Niemcy w okresie I wojny światowej bardziej szanowali groby swoich wrogów niż Polskie władze po II wojnie światowej.

Do tekstu wykorzystano informacje znajdujące się na Olsztyńskiej stronie rowerowej

Więcej materiałów prezentujących nieistniejące obiekty Białegostoku można zobaczyć na stronie Archiwalne Podlasie