Małe muzeum historii Puszczy Knyszyńskiej (KOPNA GÓRA)

25 października 2008 roku w Kopnej Górze otwarto muzeum poświęcone historii Puszczy Knyszyńskiej.  Wystawa pokazuje tylko wyrywkowo uchwycone fragmenty z dziejów Puszczy Knyszyńskiej. Jest jak snop światła rzucony w kilka wybranych punktów, wydobywający je na chwilę z mroku dziejów.  Na wystawie możemy poznać jak zmieniała się Puszcza na przestrzeni dziejów, jak ważne były trakty tyczone w puszczy i kto je tworzył. Pozostawione na tych traktach ślady dawnych podróżnych (podkowy, części uprzęży, zagubione monety, guziki, sprzączki, resztki drobnych przedmiotów, broni i ołowiane kule) zaprezentowane w gablotach mogły świadczyć o odbytym polowaniu, a może o dramatycznych wydarzeniach jakie spotkały podróżnych i których przebiegu już nigdy nie poznamy.

Tędy przemierzała Wielka Armia Napoleońska na podbój Rosji. Miało to miejsce w 1812 roku kiedy to około 675 tysięcy żołnierzy szła od Białegostoku przez Królowy Most w Kierunku Krynek. Stąd nazwa Trakt napoleoński. Oprócz wspomnianych przedmiotów na szlaku pozostały mogiły między innymi polskich żołnierzy, którzy zginęli tutaj osłaniając odwrót szczątków Wielkiej Armii.

W muzeum poznamy tez historię bitew, których celem było odzyskanie upragnionej niepodległości Polski. Te bitwy rozegrały się w listopadzie 1830 roku (Powstanie Listopadowe) i styczniu 1863 roku (Powstanie Styczniowe). Część walk przeniosła się właśnie na te tereny a  nieopodal, zaledwie o 100 metrów od Kopnej Góry, na łąkach nad rzeką Sokołdą rozegrała się bitwa co było powodem nadania Arboretum w Kopnej Górze imienia Powstańców 1863 roku.

Ostatnie badania terenu Kopnej Góry (2007-2010) dostarczyły nowych informacji odnośnie walk powstańczych jakie toczyły na tych terenach. Do tej pory zakładano że w pomnik poświęcony powstańcom styczniowym  z 1863r , postawiony jeszcze w międzywojniu nieopodal obecnego arboretum, przy szosie, kryje mogiły powstańców właśnie z tego okresu. Jednak niektóre źródła historyczne, pozwoliło Stowarzyszeniu Collegium Suprasliense z Supraśla wysnuć nową hipotezę  o pochowanych tu powstańcach z Powstania Listopadowego (czyli ponad 30 lat wcześniej). Odnaleziona kilka lat temu notatka w pobliskiej parafii była niepodważalnym dowodem potwierdzającym te przypuszczenia.

Wystawę można obejrzeć w okresie 1.04-30.09, w dni wolne od pracy w godzinach 10-12 oraz 16-18. W pozostałych miesiącach oraz we wszystkie dni robocze - po uprzednim uzgodnieniu. Tel: (85) 71 31 570

Wydarzenia czerwcowej tragedii z 1831 roku, choć nie były tak spektakularne jak inne bitwy powstania listopadowego, są coraz bardziej znane dzięki miejscowym pasjonatom oraz medialnie nagłośnione poprzez program "Było nie minęło", prowadzone przez dziennikarza i historyka Adama Sikorskiego. Oto jeden z ostatnich programów emitowany w październiku 2011 r kontynuujący badania nad rzeką Sokołdą gdzie zginęli powstańcy pt "Tajemnica rzeki"