Przeglądaj mapę
logoutZaloguj/Zarejestruj

Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka (Suraż)

Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora LitwińczukaSuraż to miasteczko niezwykle ciekawe, a początki jego istnienia stawiają je wśród najstarszych miast na ziemiach polskich. Historia okazała sie jednak dla tego miejsca często okrutna i niewiele jest już śladów dawnej świetności. Tym cenniejsi są ludzie, starający się ocalić przeszłość od zapomnienia. Taką osobą jest Pan Wiktor Litwińczuk, prowadzący we własnym domu muzeum, którego eksponaty mogły być ozdobą niejednego państwowego zbioru. Skromny dom przy ul. Białostockiej 6 i znajdujący się za nim budynek gospodarczy zaadaptowany na cele wystawiennicze to dzisiaj chyba najważniejszy punkt na mapie turystycznej Suraża, a i osoba jego właściciela jest tu powszechnie znana.

Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora LitwińczukaWszystko zaczęło się od przypadkowego znaleziska, w roku 1936. Ojciec Wiktora Litwińczuka, Władysław, wyorał równomiernie obrobiony kamień z otworem. Nie wiedząc co to może być, zaniósł ten przedmiot do miejscowego nauczyciela historii Aleksandra Stafińskiego, który stwierdził iż odkrył skarb. Dla skromnego rolnika, skarbem mógł być raczej garnek złota, ale jak się później okazało znaleziony neolityczny toporek stał się początkiem wielkiej , dwupokoleniowej pasji, a jego znalazca został "archeologiem" amatorem i założycielem muzeum.

Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora LitwińczukaZnaleziska Władysława Litwińczuka, spowodowały duże zainteresowanie wśród historyków. Wykopaliskami prowadzonymi między innymi na terenie starego grodziska kierowali dr Józef Jodkowski ( Dyrektor Muzeum w Grodnie ) i Franciszek hr. Potocki. Znaleziono wtedy wiele cennych obiektów, które zmieniały dotychczasowa wiedzę o Surażu. Większość przedmiotów (artefaktów) znajduje się obecnie w Grodnie, ale na szczęście część z nich możemy podziwiać w tutejszych zbiorach.

Wykopaliska przerywa wojna. Jednak Władysław Litwińczuk gromadzi  dalej różne starożytności, by w 1962 r, udostępnić je zwiedzającym. Na początku jest to tylko wystawa, a od 1986 r prywatne muzeum. które po śmierci jego założyciela prowadzi syn Wiktor, równie wielki pasjonat historii regionu.

Muzeum suraskie to wielka skarbnica wiedzy, wykorzystywana również przez świat nauki. Naukowcy i studenci z Uniwersytetu Białostockiego są tutaj częstymi gośćmi. Pomagają w dokumentowaniu zbiorów i ich eksponowaniu.

Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora LitwińczukaBędąc w Surażu warto tutaj zajrzeć . Ilość wspaniałych eksponatów i pasjonujące opowieści Wiktora Litwińczuka, przeniosą nas nie tylko w czasy odległe, pokażą również historię, której przemijaniem sami byliśmy świadkami. A wszystko dlatego, że oprócz krzemiennych narzędzi, rogu tura, są tu również pamiątki od średniowiecza po "prawie " współczesność.


Muzeum Archeologiczno - Etnograficzne. Suraż, ul.Białostocka 6 tel. 085 650 31 16

 

Zdjęcia

Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Pan Wiktor Litwińczuk na tle fotografii swojego ojca, założyciela zbiorów.©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Ten i stojący za nim, równie niepozorny budynek mieszczą zbiory archeologiczne, których mogą zazdrościć duże muzea. Interesujące dla zwiedzających są również pamiątki regionalne.©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Krzyż żeliwny z huty sztabińskiej hr.Brzostowskiego i kule armatnie wydobyte z terenu grodziska.©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Wnętrze muzeum.©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Ławka szkolna z lat sześćdziesiątych.©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Klucz do miasta Suraż i inne pamiątki regionalne.©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Najazdy tatarskie.©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Czaszka tura i inne.....©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka©fot. Jarek Wojtach
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
W Surażu w dawnych czasach wytapiano żelazo w specjalnych dymarkach z widocznej tutaj rudy darniowej. Ta skała osadowa powstająca na torfowiskach i innych podmokłych terenach zawierająca niewiele żelaza,czasami była dobrym budulcem, pełniącym również rolę piorunochrona.©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Wczesnochrześcijańskie płyty nagrobne bojarów suraskich. Absolutny unikat. Według właściciela muzeum są to, patrząc od lewej prawosławna, katolicka i tatarska.©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Bogata kolekcja krzemiennych narzędzi z okresu paleolitu to cenne okazy, otwierające wyjątkowe Muzeum Wiktora Litwińczuka. ©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Z tym medalem wiąże się ciekawa historia, którą Pan Wiktor opowiada zwiedzającym jego muzeum. ©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Topór katowski znaleziony w okolicach grodziska to jeden z ciekawszych eksponatów. Można z niego odczytać ilu obywateli suraskich skrócił o głowę. Było ich około 40-tu, co zaznaczone jest wybitymi okrągłymi punktami. O kacie z Suraża Pan Wiktor też ma ciekawą historię.©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
W gablocie umieszczone są różne ciekawe wyroby ze szlachetnych kamieni i bursztynów. Choć nie wszystkie pochodzą z Suraża to reprezentują one wyroby sprowadzane drogą wodną z Gdańska, do którego to z portu nad Narwią przewożono na wymianę artykuły wytworzone w Surażu. ©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Twórcą makiety średniowiecznego grodu był sam Wiktor Litwińczuk.©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Tak wygląda cegła "palcówka" wydobyta z Góry Zamkowej. Z niej to właśnie królowa Bona nakazała zbudować wieżę obronną, gdzie w niższych kondygnacjach znajdowało się archiwum.©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Pan Wiktor prezentuje kanister na benzynę w bardzo dobrym stanie z 1943 roku. Wytłoczony napis na eksponacie ukazuje jego producenta.©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Muzeum zawiera sporą ilość eksponatów z drugiej wojny światowej.©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Poroża jeleni i innych zwierząt, w gablocie czaszki różnych parzystokopytnych w tym wymarłego w 1627r tura. ©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
Wyjątkowy eksponat w Muzeum - czaszka tura.©fot. Grzegorz Kossakowski
Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne Wiktora Litwińczuka
To właśnie od kamiennego toporka z okresu neolitu rozpoczęła się przygoda z archeologią Władysława Litwińczyka, którą obecnie kontynuuje jego syn Wiktor.©fot. Grzegorz Kossakowski